Arhiv Jugoslavije

oznaka fonda: 85

naziv fonda: MARKOVIĆ LAZAR

stvaraoci arhivske građe: Dr Lazar Marković, 1918-1942.

granične godine fonda: 1882-1955.

granične godine građe: 1918-1942.

period građe fonda: Kraljevina Jugoslavija

količina arhivske građe: 3 fascikle

dužina fonda: 0.25

stanje građe: dobro

sređen:      stepen sređenosti građe: arhivsistički sređen

obrađivač: Aleksandra Vranješević

informativno sredstvo: inventar

knjige evidencije:      personalije:      indeksi:     

mikrofilmovan:      digitalizovan:

istorijat tvorca fonda:

Dr Lazar Marković je rođen u Beogradu 21. septembra 1882, u kome je završio osnovnu školu, gimnaziju i Pravni fakultet. U Berlinu je doktorirao na pravnim naukama. Na Pravnom fakultetu u Beogradu je od 1910. docent, a od 1914-1920. i profesor.
Dr L. Marković je bio dugogodišnji predsednik Glavnog akcionog odbora Narodne radikalne stranke. Kao istaknuti radikal i blizak saradnik Nikole Pašića, od 1920. bio je stalno (sem na izborima 1935) biran za narodnog poslanika u Narodnoj skupštini Kraljevine Jugoslavije (KSHS). U Ministarskom savetu KSHS pod predsedništvom dr Milenka Vesnića (1920-1921) bio je ministar za Ustavotvornu skupštinu, a u tri vlade pod predsedništvom Nikole Pašića (1921-1923) i u vladi pod predsedništvom Dragiše Cvetkovića (1939-1941) bio je ministar pravde. Kao ministar pravde, od januara do maja 1923. bio je i zastupnik ministra trgovine i industrije. Njegovo ime pominjano je uz pojedine afere, naročito u vezi sa sprovođenjem agrarne reforme.
Kao istaknuti političar i pravnik bio je član više međunarodnih organizacija i institucija: Podkomisije za pomoć, Međunarodne komisije za za razoružanje pri Društvu naroda, Vanevropske unije, Odbora za zbližavanje balkanskih naroda, Međunarodnog isntituta za ustavno pravo i političku istoriju.
Dr L. Marković se bavio žurnalistikom, a bio je urednik listova: Samouprava, Delo i Srbija (Ženeva, 1916-1919.). On je pisac većeg broja političkih i pravnih dela iz više oblasti prava (građanskog, privatnog i javnog prava) na srpskom i stranim jezicima. Autor je udžbenika iz oblasti građanskog, naslednog i porodičnog prava. Najznačajnije mu je delo "Građansko pravo" u I-III knjige, Beograd, 1920, 1927. i 1930. Odlikovan je: Ordenom Sv. Save sa zvezdom i lentom, Belim orlovima V i IV reda, Medaljom za građanske zasluge, Komandirom Legije časti, Rumunskom zvezdom sa lentom.
Tokom Drugog svetskog rata bio je politički pasivan, što novim revolucionarnim jugoslovenskim vlastima nije smetalo da ga "povežu" sa Pokretom Dragoljuba-Draže Mihailovića i da ga, čak, dva puta osude na višegodišnju robiju zbog "protivnarodne" delatnosti. Umro je u Beogradu 15. aprila 1955.
Zbirka dr Lazara Markovića sadrži značajnu prepisku na srpskom i gotovo svim (izuzev španskog) svetskim jezicima. Njegova korespondencija između 1918-1942. odnosi se na opšta politička i društvena pitanja (stvaranje jugoslovenske države, državne jugoslovenske granice, rad Reparacione komisije, političke i ekonomske prilike u Jugoslaviji, projekte ustavnog uređenja Jugoslavije, rad lokalnih odbora Narodne radikalne stranke, kao i njegov angažman u međunarodnim institucijama. U zbirci postoje zanačajna pisma mnogih evropskih poliričara.
Zbirka dr Lazara Markovića otkupljena je za Arhiv od gospođe Ljiljane Konstatinović iz Beograda 1956. godine.

skraćenice:


istorijska beleška: