Arhiv Jugoslavije

oznaka fonda: 341

naziv fonda: POSLANSTVO KRALJEVINE JUGOSLAVIJE U VELIKOJ BRITANIJI – LONDON

stvaraoci arhivske građe: Poslanstvo Kraljevine Jugoslavije u Velikoj Britaniji - London

granične godine fonda: 1919-1945.

granične godine građe: 1919-1946.

period građe fonda: Kraljevina Jugoslavija

količina arhivske građe: 173 kutije, 62 knjige evidencije.

dužina fonda: 24.5

stanje građe: dobro.

sređen:      stepen sređenosti građe: arhivistički sređen.

obrađivač: Lidija Opojevlić Hofman, Vidosava Eraković

informativno sredstvo: sumarno-analitički inventar.

knjige evidencije:      personalije:      indeksi:     

mikrofilmovan:      digitalizovan:

istorijat tvorca fonda:

Začeci diplomatskih odnosa Srbije i Velike Britanije sežu u prvu polovinu 19. veka kada je 1837. godine u Kragujevcu britanski konzul, pukovnik Džordž Lojd Hodžes predao akreditive knezu Milošu Obrenoviću. Nakon sticanja nezavisnosti, prvi diplomatski predstavnik Srbije u Londonu bio je Filip Hristić, imenovan juna 1880. godine. Odlukom Ministarskog saveta Kraljevine SHS od 22.12.1918. diplomatsko-konzularna predstavništva Kraljevine Srbije preimenovana su u diplomatsko-konzularna predstavništva Kraljevine SHS. Poslednji poslanik (od 1916. godine) Kraljevine Srbije u Londonu još neko vreme ostao Jovan Jovanović Pižon. Vlada KSHS je penzionisala J. Jovanovića 10. decembra 1918. godine, a otpravnik poslova Dragutin Kojić preuzeo je dužnost od bivšeg poslanika 19. aprila 1919. godine. Ukazom kralja od 11.novembra 1919, imenovan je prvi opunomoćeni poslanik KSHS u Velikoj Britaniji, Mihailo Gavrilović. Nakon ponovnog uspostavljanja diplomatskih odnosa sa Holandijom, vlada Kraljevine SHS je odlučila da se poslanik u Londonu akredituje i kod holandske kraljice. Nakon iznenadne smrti poslanika Gavrilovića, 1. Decembra 1924, kraljevskim ukazom od 28. aprila 1925. godine na mesto novog poslanika Kraljevine SHS u Londonu postavljen je Đorđe Đurić. Zbog velike opterećenosti poslom delegata u Reparacionoj komisiji, Đurić je tek krajem avgusta 1925. godine preuzeo dužnost od otpravnika poslova, Đorđa V. Todorovića. Poslanik Đurić je 1931. godine imenovan za ministra finansija, da bi na toj dužnosti proveo nekoliko meseci, a zatim ponovo ukazom od 19. novembra 1931. godine postavljen za poslanika u Londonu. Đurić je penzionisan marta 1935. godine a na njegovo mesto ostavljen je poslanik u penziji Slavko Grujić, oktobra 1935. godine. Poslanik je iznenada umro na dužnosti marta 1937. U maju iste godine, ukazom kralja Petra II za novog poslanika KJ u Londonu postavljen je Dragomir Kasidolac. Poslanik Kasidolac je maja 1939. godine premešten na mesto poslanika KJ u Bernu. Na njegovo mesto postavljen je Ivan Subbotić, do tada na dužnosti poslanika KJ u Ankari. Poslanik Subbotić je ukazom br. 5695 od 4.8.1941. stavljen na raspolaganje, dok je rešenjem predsednika vlade za otpravnika poslova određen Vladimir Milanović, pomoćnik ministra inostranih poslova, kao vršilac dužnosti šefa Poslanstva u Londonu.
Poslanstvo KJ u Londonu je polovinom 1942. godine podignuto na rang Ambasade. Ukazom br. 2496 od 31.8.1943. godine za ambasadora KJ u Londonu postavljen je Bogoljub Jevtić.Vlada Ivana Šubašića je na predlog ministra inostranih poslova, među ostalim predloženim poslanicima i ambasadorima, penzionisala i ambasadora Bogoljuba Jevtića, oktobra 1944. godine.
Novostvorena vlada DFJ je počela da dovodi nove ljude na mesto jugoslovenskih predstavnika u inostranstvu. Tako je u maju 1945. godine, postavljen i prvi ambasador DFJ u Velikoj Britaniji član predsedništva AVNOJ-a, Ljubo Leontić.
Kao i druga diplomatska predstvaništva Kraljevine Jugoslavije, i Poslanstvo KJ u Velikoj Britaniji je, prema uredbama o uređenju Ministarstva inostranih poslova, vršilo više funkcija, a najvažnije je da održava i jača odnose između dve zemlje, da obaveštava o političkim događajima u zemlji u kojoj se nalaze i štiti svoje državljane, da što bolje zastupa interese svoje zemlje i da daje direktive za rad područnom osoblju.
U nadležnosti Poslanstva u Londonu bili su i konzulati u Velikoj Britaniji i Dominionima, a najvećim delom ovog perioda i u Holandiji. Pri Poslanstvu su delovali Pri Poslanstvu su delovali i ataše odeljenja za štampu MIP-a KJ, kasnije CPB-a, Vojni ataše Kraljevine Jugoslavije u Velikoj Britaniji koga je imenovalo Ministarstvo vojske i mornarice, kao i Prosvetni inspektor Ministarstva prosvete KJ i drugi delegati KJ pri raznim međunarodnim komisijama čije je sedište bilo u Londonu.
Jugoslovenski poslanici u Velikoj Britaniji su većim delom međuratnog perioda bili akreditovani i kao poslanici KJ u Holandiji, nakon ukidanja jugoslovenskog poslanstva u Holandiji 1920. godine. Poslanstvo KJ u Hagu otvoreno je bilo u periodu od 1929. godine do 1933, kada se ponovo ukida. Tada Poslanstvo KJ u Velikoj Britaniji potpuno preuzima i arhivu Poslanstva KJ u Holandiji i zastupa jugoslovenske interese u toj zemlji. Može se reći da je fond Poslanstvo KJ u Londonu jedan od najznačajnijih i najčešće korišćenih fondova iz grupe diplomatskih predstavništava Kraljevine Jugoslavije. Kada je postao dostupan za javnost, u Diplomatskom arhivu SSIP-a, postao je nezamenjiv u pregledima spoljnopolitičkih odnosa Kraljevine Jugoslavije. Deo arhivske građe ovog fonda objavljen je kao kritičko izdanje, veliki deo je korišćen prilikom naučno-istraživačkog rada na nekoj temi o spoljnjoj politici Jugoslavije između dva rata.

skraćenice:


istorijska beleška: