Arhiv Jugoslavije

oznaka fonda: 339

naziv fonda: DELEGACIJA KRALJEVINE JUGOSLAVIJE PRI KOMISIJI ZA REPARACIJE U PARIZU

stvaraoci arhivske građe: Delegacija Kraljevine Jugoslavije pri Komisiji za reparacije u Parizu

granične godine fonda: 1919-1930.

granične godine građe: 1919-1930.

period građe fonda: Kraljevina Jugoslavija

količina arhivske građe: 72 fascikle, 127 jedinica opisa.

dužina fonda: 8

stanje građe: nekompletno

sređen:      stepen sređenosti građe: arhivistčki sređen

obrađivač: Lidija Opojevlić Hofman

informativno sredstvo: sumarno-analitički inventar

knjige evidencije:      personalije:      indeksi:     

mikrofilmovan:      digitalizovan:

istorijat tvorca fonda:

Predstavnici Velikih sila su se našle na Mirovnoj konferenciji u Parizu 1919. godine, da bi rešavali probleme proistekle iz rata. Ti pregovori su rezultirali su potpisivanjem mirovnih ugovora u Versaju, sa Nemačkom, i sa Austrijom u Sen-Žermenu, 1919. godine, kao i sa Mađarskom u Trijanonu i sa Bugarskom u Neiju 1920. godinu. Već Versajskim ugovorom detaljno je razrađeno pitanje odgovornosti Centralnih sila za ratnu štetu i formiranje Reparacione komisije, odnosno komisije koja bi se bavila naknadom ratne štete na račun poraženih sila. To su potvrdili i ostali mirovni sporazum. Posebnim članovima ugovora detaljno je određena vrsta ratne štete, zatim delovanje i nadležnosti Reparacione komisije, pravo pobednica da imaju svoje delegate u Reparacionoj komisiji (Francuska, Velika Britanija, SAD, Italija, Belgija i Kraljevina SHS) i dr. Krajem 1919. godine osnovan je Komitet za organizaciju Reparacione komisije, koja je počela sa radom početkom 1920. godine. Delovala je putem servisa, sekcija i misija. Iz praktičnih razloga osnovana je i Reparaciona komisija u Beču da bi rešavala pitanja po Senžermenskom ugovoru, zatim Mađarska sekcija Reparacione komisije, Servis za restitucije i reparacije u naturi, Reparticioni komitet (za podelu voznog parka Austrougarske) i itd. Organizacija Reparacione komisije, kao i samo pitanje reparacija (Dozov i Jangov plan) pretrpelo je velike promene u toku svog trajanja, sve do neformalnog ukidanja, odnosno stavljanja moratorijuma na pitanje reparacija 1931. godine.
Jugoslovenska delegacija se nalazila u specifičnom položaju, jer je Srbija kao pobednica imala prava na ratnu štetu, dok su ostali delovi novostvorene države, koji su pripadali Austrougarskoj, bili dužni da plaćaju austrougarske dugove i procenat ratne štete. Od samog početka jugoslovenski delegat bio je Mateja Bošković, dok su Miroslav Ploj i Đorđe Đurić bili delegati u Parizu a kasnije u Beču i Budimpešti. Delegacija je bila organizovana po Pravilniku Reparacione komisije. Za Delegaciju je bilo nadležno Odeljenje za izvršenje međunarodnih ugovora (Direkcije za ugovore) MIP-a KJ. Sama jugoslovenska delegacija u Parizu je imala svoju unutrašnju organizaciju za pomoćnicima, pisarima, ekspertima, sa tipičnim kancelarijskim poslovanjem kakvo je bilo u MIP-u KJ. Broj članova delegacije se vremenom menjao. Povremeno su dolazili eksperti za posebna pitanja koji su bili na dnevnom redu rada Reparacione komisije.
Arhivska građa fonda nije kompletna, već predstavlja samo deo arhive Delegacije, odnosno materijala za sednice Reparacione komisije u Parizu. Specifičnost je u tome što je sačuvan dokumentacioni materijal kroz koji možemo pratiti rad Reparacione komisije u Parizu, Austrijske i Mađarske sekcije Reparacione komisije, zatim raznih sekcija i servisa Reparacione komisije. Pitanja koja se tiču Kraljevine SHS možemo pratiti kroz zapisnike i anekse sa sednica Reparacione komisije i njenih sekcija. Manji deo građe pripada materijalima Delegacije o proceni štete u Srbiji i Crnoj Gori, rad u Likvidacione komisije u Beču itd. Podatke o samom delovanju Delegacije dopunili smo dokumentima iz Direkcije za ugovore i drugih odeljenja MIP-a KJ.

skraćenice:
KSHS - Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca,
KJ- Kraljevina Jugoslavija,
RK-Reparaciona komisija,
BIH-Bosna i Hercegivina,
CITR (HCITR) - Međusaveznička (Visoka) komisija za teritoriju Rajne,
SRRN - Servis za restitucije i reparacije u naturi,
CID - Međunarodna dunavska komisija,
BLMG - Biro za likvidaciju ratnog materijala,
OCRW - Kancelarija RK u Vizbadenu.

istorijska beleška: